Chwościk buraka wywoływany przez grzyb Cercospora beticola Sacc. uważany jest za najbardziej niszczycielskiego patogena buraków cukrowych na całym świecie. W Polsce występuje we wszystkich rejonach uprawy buraka cukrowego i należy do chorób o istotnym znaczeniu ekonomicznym. Niezwykle niepokojący jest fakt, iż Cercospora beticola wykazuje wysoką zdolności do nabywania odporności na substancje aktywne zawarte w środkach ochrony roślin. Badania naukowe pokazują dużą zmienność grzyba C. beticola nawet w obrębie tej samej plamki, co przekłada się na szybkie uzyskanie przez grzyba odporności na substancje czynne fungicydów systemicznych. Szczególnie występują one w rejonach, gdzie konieczne jest wykonywanie kilku zabiegów fungicydowych. Stwarza to konieczność poszukiwania alternatywnych rozwiązań pozwalających skutecznie chronić uprawy buraków cukrowych.
Stosowanie preparatów bakteryjnych opartych na mikroorganizmach, wpisuje się w zasady dobrej praktyki ochrony roślin, a w szczególności zasady integrowanej ochrony roślin. Założenia Zielonego Ładu mówiące między innymi o przeciwdziałaniu utracie różnorodności biologicznej i zmniejszeniu poziomu zanieczyszczenia środowiska oraz plonu głównego również przekonują do stosowanie nowej technologii uprawy buraka cukrowego. W odróżnieniu do technologii opartej wyłącznie o środki chemiczne, wprowadzenie biopreparatów skutecznie ogranicza rozwój chorób grzybowych. Brak karencji takich środków daje im przewagę nad systemicznymi fungicydami.
Celem oceny aktualnej sytuacji zagrożeń upraw buraków cukrowych w różnych regionach kraju oraz opracowanie wytycznych do dostosowania nowej technologii produkcji roślin do różnych rejonów Polski w etapie 1 przeprowadzono badania polowe w gospodarstwach znajdujących się w różnych rejonach Polski.
Na podstawie raportu z 1 etapu badań przygotowano wytyczne do dostosowania technologii uprawy buraków cukrowych w różnych regionach kraju badanej w ramach etapu 2 projektu.
Nowa technologia uprawy buraka cukrowego powinna uwzględniać:
- Dobór odmiany – wybór odmian tolerancyjnych umożliwia wydanie wysokiego plonu pomimo obecności i porażenia szkodliwym patogenem.
- Obsada, gęstość siewu, termin zbioru - Strategia zwalczania chwościka powinna uwzględniać agrotechniczne elementy związane z siewem i terminem zbioru. Gęsty siew zalecany na późny zbiór prowadzi do zwiększenia presji chwościka.
- Odpowiednia technologia ochrony (terminy, dobór preparatów) - Skuteczna ochrona plantacji przeciwko chwościkowi buraka powinna zabezpieczyć plantacje przez cały okres wegetacji. Termin pierwszego zabiegu powinien być określony na podstawie monitoringu
i lustracji plantacji. Roślina wskaźnikową jest burak ćwikłowy, gdzie do infekcji dochodzi znacznie wcześniej niż w przypadku buraków cukrowych. - Pokrycie powierzchni roślin- dobrze dobrane adiuwanty - Dodatek adiuwantów, które zwiększają powierzchnię pokrycia rośliny, spulchniają a nie rozpuszczają kutikulę, znacząco wpływa na efektywność stosowanych rozwiązań.
- Hybrydowa ochrona oparta na stosowaniu miedzi i siarki w nowych formach - Rozwiązania hybrydowe oparte na stosowaniu preparatów zawierających miedź w formie systemicznej, połączonej z siarką, znacznie ogranicza szkodliwość patogena. Obecność miedzi i siarki stwarza warunki niekorzystne do rozwoju grzybni.
- Prawidłowa agrotechnika (nawożenie, ochrona herbicydowa i insektycydowa)
Nowa technologia produkcji powinna uwzględniać wymienione elementy, natomiast oparta jest na użyciu preparatów bakteryjnych ograniczających/ zwalczających grzyby z rodzaju Cercospora beticola.
Kilkukrotna aplikacja biopreparatu redukuje presję chorób grzybowych, podnosi zdrowotność i metabolizm buraka cukrowego.
Rośliny porażone przez chwościka buraka:
